Sidebar là một phần quan trọng trong giao diện website, giúp tổ chức nội dung và điều hướng người dùng hiệu quả. Bài viết này, Nhân Hòa sẽ giúp bạn hiểu sidebar là gì và cách thiết kế nó chuẩn UI/UX để tối ưu trải nghiệm người dùng.
Sidebar là một khu vực giao diện, có thể chạy dọc hoặc ngang, nằm sát mép của trang web, ứng dụng hoặc phần mềm. Nó thường đóng vai trò làm thanh điều hướng hoặc không gian phụ để hiển thị các công cụ, nội dung bổ sung hay chức năng phụ trợ. Nhờ sidebar, người dùng có thể dễ dàng chuyển tới các phần khác nhau của ứng dụng hoặc website mà không làm gián đoạn các hoạt động chính, nhờ đó nâng cao trải nghiệm và hiệu quả sử dụng.

Sidebar rất linh hoạt và có thể tích hợp nhiều thành phần khác nhau, chẳng hạn như menu, liên kết, bộ lọc, widget, hoặc thông tin chi tiết về trang và tính năng đang sử dụng. Vị trí và cách thiết kế của thanh bên cũng đa dạng: nó có thể xuất hiện ở bên trái, bên phải, trên cùng hoặc dưới cùng màn hình, tùy thuộc vào mục đích thiết kế và nhu cầu của người dùng.
Ví dụ như trên trang tin tức website Nhân Hòa, sidebar được đặt bên phía bên phải cùng các chức năng và điều hướng tích hợp như: Tìm kiếm tên miền, Thuê VPS, Thuê NVMe hosting,...

>>> Xem thêm: Cách tạo website nhanh, đơn giản trong 7 bước
Sidebar tĩnh là phần giao diện được cố định tại vị trí bên cạnh nội dung chính và luôn hiển thị khi người dùng cuộn trang. Loại này thường áp dụng cho các website hoặc ứng dụng có nội dung lớn hoặc nhiều công cụ điều hướng cần truy cập liên tục, giúp đảm bảo tính ổn định trong trải nghiệm người dùng.
Sidebar này cho phép người dùng ẩn hoặc mở lại theo nhu cầu, thường thông qua một nút chuyển đổi hoặc biểu tượng menu. Thiết kế này rất phù hợp với giao diện di động, nơi không gian màn hình hạn chế và cần tối ưu diện tích hiển thị.

Sidebar nổi là kiểu mà dù người dùng cuộn trang xuống sâu, sidebar vẫn giữ vị trí hiển thị, cho phép truy cập nhanh vào các chức năng hoặc bộ lọc bất cứ lúc nào. Thiết kế này thích hợp với các trang bài viết dài hoặc website thương mại điện tử, nơi người dùng có thể muốn thay đổi lựa chọn khi cuộn trang.
Sidebar ngữ cảnh là loại mà nội dung bên trong thay đổi theo ngữ cảnh hoặc tác vụ hiện tại của người dùng. Ví dụ: trong một ứng dụng quản lý dự án, khi người dùng đang xem một dự án cụ thể thì sidebar sẽ hiển thị các công cụ hoặc thông tin liên quan đến dự án đó. Kiểu thiết kế này giúp cá nhân hoá trải nghiệm và tăng hiệu quả sử dụng.
Hiểu về Widget và các tính năng quan trọng
Một widget là một khối có sẵn trên nền tảng WordPress, cho phép người quản trị thêm nội dung hoặc chức năng mới vào website một cách nhanh chóng mà không cần can thiệp vào mã nguồn. Bạn có thể hình dung widget như những “khối nội dung” được đặt vào các vị trí cố định trong giao diện như sidebar, header hoặc footer.

Các tính năng quan trọng của widget bao gồm:
-
Tích hợp dễ dàng: Người quản trị có thể kéo‑thả hoặc chọn widget từ giao diện quản trị để thêm vào khu vực widget mà không cần lập trình.
-
Linh hoạt về vị trí: Widget không chỉ giới hạn ở sidebar mà có thể đặt ở footer, header hoặc các khu vực widget‑ready do theme cung cấp.
-
Đa dạng chức năng: Widget có thể hiển thị các thành phần như bài viết mới nhất, danh mục, lịch, thanh tìm kiếm, liên kết mạng xã hội… giúp mở rộng tính năng website.
-
Tùy chỉnh dễ dàng: Mỗi widget thường có các thiết lập riêng (tên tiêu đề, số lượng bài viết hiển thị, chọn danh mục…) giúp phù hợp với mục tiêu và giao diện của website.
-
Hỗ trợ mở rộng qua plugin: Ngoài các widget mặc định, người dùng có thể cài thêm plugin để bổ sung những widget nâng cao phục vụ nhu cầu cụ thể.
Nhờ những đặc điểm trên, widget trở thành công cụ đắc lực giúp nâng cấp giao diện và trải nghiệm người dùng mà không đòi hỏi quá nhiều chuyên môn kỹ thuật, đặc biệt phù hợp với những người quản trị website sử dụng WordPress.
Để hiển thị nội dung trên sidebar, trước hết bạn cần đăng ký sidebar trong tệp functions.php của theme. Khi sử dụng hàm register_sidebar(), có tám thông số quan trọng cần lưu ý:
-
Name: Tên của sidebar, hiển thị trên trang quản trị, giúp bạn dễ dàng phân biệt giữa các sidebar khác nhau.
-
Id: Được dùng để gọi sidebar trong theme bằng hàm dynamic_sidebar(); lưu ý id nên viết bằng chữ thường và không chứa ký tự đặc biệt.
-
Description: Mô tả ngắn gọn về sidebar, hỗ trợ người quản trị hiểu chức năng của sidebar đó.
-
Class: Tên lớp CSS bổ sung cho HTML của widget, giúp bạn dễ dàng tùy chỉnh giao diện bằng CSS.
-
Before_widget: Đoạn HTML được chèn trước mỗi widget, thường dùng để thêm thẻ div hoặc section bao quanh widget.
-
After_widget: HTML đặt sau mỗi widget, thường là thẻ đóng tương ứng với before_widget.
-
Before_title: HTML được chèn trước tiêu đề của từng widget, có thể dùng để tạo kiểu chữ hoặc thêm biểu tượng.
-
After_title: HTML được chèn sau tiêu đề, hoàn thiện cấu trúc tiêu đề widget.
Cấu hình sidebar có thể khá phức tạp đối với người mới, bởi nó yêu cầu kiến thức cơ bản về PHP. Nếu bạn không tự tin với lập trình, cách an toàn là nhờ đến các đơn vị chuyên thiết kế website để cài đặt và tùy chỉnh tính năng này.
>>> Xem thêm: Homepage là gì? Vai trò then chốt của trang chủ đối với website
Bạn có thể thêm sidebar cho website WordPress bằng hai cách cơ bản dưới đây. Tùy vào nhu cầu, hãy chọn phương pháp phù hợp để hoàn thiện sidebar cho trang của bạn.
Bước 1: Truy cập vào giao diện quản trị WordPress, sau đó chọn mục Appearance (Giao diện).
Bước 2: Tiếp theo, chọn Widget.
Bước 3: Giao diện Widget sẽ hiển thị. Tại đây, bạn có thể tùy chỉnh và thêm các thành phần cho sidebar theo nhu cầu.

Lưu ý: Đây là cách truyền thống, phù hợp cho hầu hết các theme hỗ trợ widget.
Bước 1: Từ giao diện quản trị, chọn Appearance (Giao diện).

Bước 2: Vào Customize, sau đó chọn Widget. Ngoài ra, bạn cũng có thể nhấp vào biểu tượng cây bút để chỉnh sửa trực tiếp sidebar.

Bước 3: Giao diện tùy chỉnh sidebar sẽ xuất hiện.
Bước 4: Thực hiện các chỉnh sửa và thêm nội dung theo ý muốn của bạn.

Một số theme WordPress mới có thể chưa cài đặt sidebar sẵn. Trong trường hợp này, bạn cần đăng ký sidebar bằng hàm register_sidebar() như Nhân Hòa đã giới thiệu ở phía trên.
Sau khi đã tạo thành công sidebar menu, bạn có thể đưa nó vào giao diện theme của WordPress theo ba phương thức như sau:
Phương thức 1: Trước hết, bạn tạo file sidebar.php trong thư mục theme và chèn hàm dynamic_sidebar() vào trong file đó. Sau đó, tại vị trí mong muốn trong template bạn sử dụng hàm get_sidebar() để tải file sidebar.php. Đây là cách truyền thống để quản lý sidebar và template.
Phương thức 2: Bạn đặt trực tiếp đoạn mã dynamic_sidebar('sidebar‑id') hoặc dynamic_sidebar('sidebar‑name') ngay tại vị trí trong template file nơi muốn hiển thị sidebar. Khi sử dụng phương thức này, điều quan trọng là bạn phải truyền đúng tham số là ID hoặc tên của sidebar đã đăng ký.
Phương thức 3: Sử dụng plugin như Easy Custom Sidebar để tạo và quản lý sidebar mà không cần chỉnh sửa code. Sau khi kích hoạt plugin, bạn truy cập “Appearance → Theme Sidebar” để tạo mới hoặc tùy chỉnh sidebar, rồi thêm widget vào vị trí đó thông qua giao diện quản trị.

Sau các thao tác trên, tiếp tục thực hiện theo 5 bước sau để hoàn tất hiển thị:
Bước 1: Nhập tên cho thanh bên theo nhu cầu rồi nhấn Create Sidebar để tạo.
Bước 2: Chọn vị trí hiển thị cho sidebar vừa tạo bằng cách sử dụng panel bên trái; tùy chỉnh kiểu nội dung và phong cách hiển thị tùy theo yêu cầu.
Bước 3: Nhấn Save Sidebar để lưu các thiết lập nội dung đã chọn.
Bước 4: Vào Appearance → Widgets, kéo các Widget bạn muốn vào sidebar vừa tạo để hiển thị nội dung lên thanh bên.
Có những nghiên cứu chỉ ra rằng khi đọc và quét nội dung trên màn hình, người dùng thường bắt đầu từ phía bên trái và di chuyển sang phải. Đây là lý do khiến sidebar đặt bên trái có lợi thế hiển thị sớm và nổi bật hơn. Chính vì vậy, việc bố trí thanh bên ở phía tay trái trang web sẽ giúp bạn thu hút sự chú ý ngay từ “giây đầu tiên”.

Vị trí này đặc biệt phù hợp với website có nhiều mục điều hướng, bộ lọc hoặc nội dung phụ trợ cần được truy cập nhanh như website thương mại điện tử, portal, dashboard.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng nếu sidebar bên trái chiếm quá nhiều không gian ngang, nội dung chính có thể bị đẩy ra ngoài hoặc mất trọng tâm. Trên thiết bị nhỏ như tablet hoặc mobile, bố trí này cũng có thể gây rối nếu không xử lý responsive tốt.
Khi bạn đặt nội dung chính ở bên trái hoặc ngay giữa màn hình, việc bố trí sidebar ở bên phải trở thành lựa chọn an toàn và ít gây xao nhãng. Người dùng sẽ tập trung vào nội dung chính trước, sau đó mới chuyển sang phần sidebar. Vị trí đặt này phù hợp cho blog, báo chí hoặc các trang chủ yếu là đọc.

Điểm mạnh là giao diện sẽ rõ ràng: phần nội dung chính được ưu tiên, còn thanh bên đóng vai trò phụ trợ như liên kết, đề xuất nội dung, CTA.
Tuy nhiên, hạn chế là khả năng người dùng chú ý đến sidebar có thể thấp hơn so với khi đặt bên trái, đặc biệt nếu họ chỉ quét nhanh trang. Và trên màn hình nhỏ, thanh bên bên phải có thể bị “đẩy” xuống dưới hoặc mất hiệu quả nếu không điều chỉnh hợp lý.
Một số trang web có nhu cầu cao về việc hiển thị nhiều thông tin phụ trợ. Trong trường hợp đó, bố trí sidebar cả hai bên (trái và phải) sẽ giúp tận dụng tối đa không gian và phân bổ các loại nội dung phụ trợ khác nhau.

Với bố cục này, nội dung chính được đặt ở giữa màn hình, nhờ đó người dùng dễ tập trung hơn. Sidebar bên trái và bên phải sẽ chứa từng thành phần riêng, ví dụ bên trái là điều hướng, bên phải là đề xuất nội dung, quảng cáo hoặc widget thêm.
Tuy vậy, cách bố trí này yêu cầu thiết kế cẩn trọng hơn vì nếu không tối ưu sẽ dẫn tới giao diện “nặng nề”, khiến nội dung chính bị thu hẹp hoặc người dùng bị phân tâm. Trên thiết bị mobile, xử lý responsive cũng đòi hỏi nhiều hơn.
Vị trí đặt sidebar có thể ảnh hưởng lớn đến trải nghiệm người dùng và hiệu suất website. Chính vì vậy, bạn cần lưu ý một số điểm quan trọng sau để tối đa hiệu quả sử dụng sidebar.
-
Xác định mục tiêu rõ ràng cho sidebar: Bạn cần biết rõ sidebar nhằm phục vụ mục đích gì (ví dụ: tăng lượng truy cập, tăng tương tác người dùng, cải thiện trải nghiệm người dùng, hoặc thúc đẩy doanh thu) để lựa chọn nội dung và tính năng phù hợp.
-
Lựa chọn nội dung phù hợp với loại trang web và người dùng: Tùy vào website (tin tức, giải trí, thương mại điện tử…) bạn nên chọn nội dung, vị trí sidebar và tránh làm người dùng bị rối mắt hoặc mất tập trung.
-
Bố cục và thiết kế hài hòa: Sidebar cần có màu sắc, kích thước và kiểu dáng phù hợp với tổng thể giao diện website, thiết kế rõ ràng, gọn gàng, tránh quá tải.
-
Ưu tiên nội dung quan trọng ở vị trí dễ nhìn: Các mục như CTA, form đăng ký, liên kết chủ chốt nên đặt ở đầu sidebar để dễ dàng được nhìn thấy và tương tác.
-
Tương thích với thiết bị và kích thước màn hình khác nhau: Sidebar nên phản ứng tốt với màn hình desktop, tablet, mobile, có thể thu gọn, ẩn hoặc bố trí lại để không ảnh hưởng tới nội dung chính.
-
Giữ đơn giản, tránh nhồi nhét quá nhiều mục: Một sidebar quá nhiều liên kết, widget, quảng cáo sẽ gây mất tập trung và làm trải nghiệm người dùng kém đi.
Sidebar nên được dùng khi website hoặc ứng dụng có nhiều phân mục, chức năng hoặc các mục truy cập nhanh cần được hiển thị. Khi phần giao diện chứa đa dạng nội dung và cần tổ chức rõ ràng, thì sidebar là một lựa chọn phù hợp.
Ngược lại, nếu trang chủ yếu mang tính đọc nội dung dài hoặc người dùng chủ yếu truy cập qua thiết bị di động với không gian màn hình hạn chế, việc sử dụng sidebar cần cân nhắc vì có thể gây phân tâm hoặc chiếm diện tích không cần thiết.
Sidebar hiệu quả nên gồm menu điều hướng, thanh tìm kiếm, liên kết bài viết phổ biến, CTA, mạng xã hội… Quan trọng là giữ số lượng hợp lý và sắp xếp rõ ràng để người dùng dễ tìm kiếm.
Sidebar tự bản thân không trực tiếp ảnh hưởng tới SEO nếu được thiết kế và tổ chức tốt. Nếu sidebar hỗ trợ trải nghiệm người dùng, giảm tỉ lệ thoát trang và cung cấp điều hướng hợp lý thì sẽ gián tiếp giúp SEO. Ngược lại, nếu sidebar chứa quá nhiều liên kết không cần thiết hoặc quảng cáo dày đặc, có thể ảnh hưởng tới trải nghiệm và từ đó ảnh hưởng tiêu cực tới các chỉ số mà thuật toán tìm kiếm đánh giá.
Để sidebar hoạt động tốt với đa dạng thiết bị và người dùng, cần thiết kế responsive. Yếu tố này cho phép thay đổi dạng biểu hiện (thu gọn, ẩn, chuyển thành menu khác) khi màn hình nhỏ. Thiết kế cần hỗ trợ khả năng truy cập: font đủ lớn, biểu tượng rõ ràng, khoảng cách chạm phù hợp.
>>> Các bài viết liên quan:
Lời kết
Một sidebar được thiết kế tốt sẽ giúp người dùng dễ dàng tìm thấy thông tin quan trọng, tăng tương tác và nâng cao hiệu quả của website. Hãy áp dụng ngay các mẹo thiết kế sidebar chuẩn UI/UX để tối ưu trải nghiệm người dùng.

